Patron
Kornel Makuszyńskiurodził się 8 stycznia 1884 w Stryju, w rodzinie Julii z Ogonowskich i Edwarda Makuszyńskiego - emerytowanego pułkownika armii austriackiej. Był jedynym synem i siódmym dzieckiem w rodzinie. W 1895r. rozpoczął naukę w gimnazjum w Stryju. Wtedy też udzielał korepetycji, by zarobić na swe utrzymanie.
Kiedy srogi ksiądz pod karą piętnastu milionów lat piekła zakazał chodzić na ślizgawkę. Młody Makuszyński uśmiechnął się jak szatan i pomyślał. Nie będzie ślizgawki, ale za to napiszę wiersz. Powstała w ten sposób jedna z najbardziej gorzkich satyr tego wieku. Za tę słynną satyrę na księdza wyrzucono go z gimnazjum w Stryju.
W roku 1896 rozpoczyna więc naukę w gimnazjum tym razem w Przemyślu, mieszka tam u rodziny. Niestety, kończy tam II klasę i jak sam pisze: "Zwykłym zresztą i łatwym do przewidzenia porządkiem rzeczy - wylali mnie z kolei z gimnazjum w Przemyślu, utknąłem już na amen w gimnazjum we Lwowie, który mi się wydawał wtedy ośrodkiem świata." Przyczyną usunięcia z gimnazjum w Przemyślu był pojedynek na pistolety o ukochaną.
Lata 1898-1908 to okres lwowski w życiu Makuszyńskiego. Przyszły pisarz rozpoczyna naukę w III klasie Gimnazjum im. Jana Kazimierza. Tutaj rozpoczynają się pierwsze sukcesy życiowe i literackie.
Wynajmował skromną kwaterę u lwowskiego asenizatora i hycla Siegla na Kleparowie. W wieku 14 lat zaczął pisać wiersze. Ich pierwszym recenzentem w cukierni na Skarbkowskiej 11 był Leopold Staff. Pierwsze wiersze opublikował w lwowskim dzienniku Słowo Polskie mając 16 lat, a od roku 1904 był członkiem redakcji tego pisma i zajmował się recenzjami teatralnymi.
Debiutował tomikiem wierszy „Połów gwiazd" (1908)
Studiował filologię polską i romańską na Uniwersytecie Lwowskim i w Paryżu. W roku 1915 został przeniesiony wraz z innymi mieszkańcami w głąb Rosji. Zatrzymał się w Kijowie, gdzie objął funkcję prezesa Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownikiem literackim kijowskiego Teatru Polskiego.
Po I wojnie światowej w 1918 roku wrócił do stolicy w kraju. Tu został członkiem Polskiej Akademii Literatury. Za swoją twórczość został też uhonorowany Państwową Nagrodą Literacką w 1926 roku za poemat Pieśń o Ojczyźnie (1924) i nagrodą PAL „Złoty Wawrzyn".
W 1929 r. w grudniu Kornel Makuszyński ofiarował Sekcji Narciarskiej w Zakopanem kryształowy puchar jako nagrodę przechodnią swego imienia. Powiedział wtedy: "...dar biedny i pospolity nabiera ceny, jeśli ofiarowany będzie z całego serca i wyzłocony promieniami miłości." Powodów do uznania i wdzięczności było dużo. Z inicjatywy Kornela Makuszyńskiego powstało na stokach Gubałówki sanatorium dla młodzieży. Już w styczniu 1930 roku odbyły się zawody narciarskie o puchar Kornela Makuszyńskiego, nagrody rozdawał sam pan Kornel. Pisarz organizował też fundusze na zakup nart dla najuboższej młodzieży. Warunek był jeden: trzeba było dobrze się uczyć, inaczej nart się nie dostało.
"Pewnego dnia do mieszkania Makuszyńskiego przyszedł chłopiec. Na pytanie, czego chce, odparł: "Dajcie narty !" Pisarz nie zgodził się, ale chłopiec, bliski rozpaczy, obstawał przy swoim. Dopiero jak usłyszał: " Powiedz jak się nazywasz, i zgłoś się później ", uspokoił się i odszedł. Po sprawdzeniu w szkole okazało się, że to urwis nad urwisami, uczy się fatalnie, tylko śpiewa i tańczy po góralsku wspaniale. Pan Kornel jednak polecił wydać chłopcu narty. Chłopiec ten po pewnym czasie stał się najlepszym uczniem w klasie. Po dwudziestu latach siedział sobie pan Kornel w restauracji przy Krupówkach. Podeszła do niego kobieta i powiedziała cicho: "Dziękuję za narty dla mojego męża - tego małego urwisa, który teraz jest mistrzem narciarstwa polskiego. " W 1934 r. Makuszyński podarował biednym góralskim dzieciom 1000 par nart, nadesłanych na jego ręce przez społeczeństwo.
W roku 1929 rada miejska przyznała autorowi „Szatana z siódmej klasy" tytuł Honorowego Obywatela Zakopanego.
W czasie II wojny światowej pisarz przeżywa gorycz klęski wrześniowej i upadku powstania warszawskiego. Traci dom w Warszawie, przebywa w obozie w Pruszkowie, potem przymusowo w Opocznie. W 1944 roku przenosi się na stale do Zakopanego. Tu rozpoczął się ostatni rozdział życia pisarza. Nie pisze już powieści, jest schorowany i zmęczony przejściami wojennymi, powoli popada w zapomnienie. Popada też w złą sytuację finansową. Odbywa spotkania autorskie i pobiera honoraria w postaci jajek, sera, masła... , wygłasza prelekcje w sanatoriach, zakładach pracy. Cierpliwie odpisuje też na listy chłopców i dziewczynek z całego kraju.
Z końcem lipca w willi "Opolanka", w której mieszkał, pojawia się jakiś chłopiec prosząc o widzenie z panem Makuszyńskim. Powiadomiony, że pisarz jest ciężko chory i nikogo nie może przyjąć, wyjął nieśmiało z zanadrza białą różę z prośbą o wręczenie jej ukochanemu autorowi.
31 lipca 1953 roku o godz. 9 rano umarł Kornel Makuszyński. Pochowany został na Cmentarzu Zasłużonych. Cmentarz ten zwany jest w góralskiej gwarze od nazwiska fundatora, Jana Pęksy, Pęksowym Brzyzkiem.
" Był piękny słoneczny dzień, jak gdyby wybrany na ostatnią ziemską drogę pisarza, co miał "słońce w herbie ". Przed willą zgromadziły się tłumy mieszkańców Zakopanego i ludzi przyjezdnych. Trumnę ze zwłokami honorowego gazdy wynieśli górale w odświętnych strojach. Z kościoła na cmentarz nieśli trumnę przybyli pisarze. Nad otwartą mogiłą przemówił Roman Brandstaetter, który powiedział:
"Był dobrym człowiekiem. Był jednym z tych, którzy dobroć utożsamiali z mądrością, a talent z charakterem, którzy wiedzieli, że nie można być wielkim pisarzem będąc złym człowiekiem." Do grobu podchodziły długim szeregiem dzieci i rzucały na trumnę kwiaty. Pochowano go na Pęksowym Brzysku z białą różą na sercu."
Kornel Mauszyński zjednał sobie sympatię i miłość górali.
Na dowód niesłabnącej popularności książek Kornela Makuszyńskiego, młodzież składa na jego grobie i obok popiersia pisarza w muzeum, tarcze szkolne. W Zakopanem znajduje się też jego muzeum. Tam również odbywa się turniej brydża jego imienia.
Kornel Makuszyński pozostawił po sobie liczną spuściznę. Był autorem humoresek i felietonów, zebranych m.in. w książkach: Rzeczy wesołe (1909), Kartki z kalendarza. Recenzje teatralne zawarł w Duszach z papieru (tom 1-2, 1911).
Niezwykle popularne utwory dla dzieci i młodzieży, np. Bardzo dziwne bajki (1916), powieści O dwóch takich, co ukradli księżyc (1928, ekranizacja 1962 w reżyserii Jana Batorego), Przyjaciel wesołego diabła (1930, ekranizacja w reżyserii Jerzego Łukaszewicza w 1986 roku) Panna z mokrą głową (1933, ekranizacja w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 1994 roku), Wyprawa pod psem (1936), Awantura o Basię (1937, ekranizacja w reżyserii Marii Kaniewskiej w 1959 roku), Szatan z siódmej klasy (1937, ekranizacja w reżyserii Marii Kaniewskiej w 1060 roku, w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 2006 roku), Szaleństwa panny Ewy (1957, ekranizacja w reżyserii Kazimierza Tarnasa w 1984 roku). Ilustrowane Przygody Koziołka Matołka (część 1-4, 1933-1934) i Awantury i wybryki małej małpki Fiki Miki (część 1-2, 1935-1936). Do tej pory liczne wznowienia. Powieści o życiu cyganerii artystycznej: Perły i wieprze (1915) oraz Po mlecznej drodze (1917). Wspomnienia Bezgrzeszne lata (1925). Poezje wybrane (1988), Utwory wybrane (1980-1991).
Powieści Kornela Makuszyńskiego cieszą się do dziś popularnością. Świadczą o tym liczne wznowienia i ekranizacje jego utworów.